Bánh mì kẹp bột lọc

Không sang trọng quí phái như bánh mì Hà Nội, không phong phú hào hoa như bánh mì Sài Gòn, không màu mở béo ngậy như bánh mì Pate', cũng không phải là món ăn chơi như bánh mì kem Nha Trang… Bánh mì bộc lọc là món ăn của trẻ con nhà nghèo, nó gắn liền với những năm tháng thiếu thốn, đói, nghèo sau tháng 3 năm 1975 ở Đà Nẵng.

Người phát minh ra món ăn độc đáo này, theo tôi biết là bà Mệ Nhung. Mệ Nhung là người xứ Huế, sau năm Mậu Thân Mệ thành người phụ nữ góa chồng, bỏ làng mạc chạy trốn bom đạn vào Đà Nẵng tìm con đường sống nuôi ba đứa con dại. Mệ có một “cửa hàng’’ nằm đầu con hẻm nhỏ trên đường Trần cao Vân. Con đường này chỉ có một dãy nhà, dãy kia là một hàng bờ tường táp lô, làm hàng rào cho mặt sau của ga Đà Nẵng.

Hàng của Mệ gồm có cái quầy nhỏ và một tủ thuốc lèo tèo vài gói thuốc nhản hiệu Vàm Cỏ, Điện Biên …

Buổi sáng, mệ Nhung bán bánh mì thịt xíu, nói là thịt xíu cho oai chứ thật ra tô thịt của cửa hàng chỉ lỏng lẻo là thứ nước có màu sẩm như xì dầu, vài cọng hành lá nổi lều bều, vài lát thịt mở nhỏ xíu, một đỉa rau răm, rau húng lủi, chén ớt khô xào dầu. Một cái nồi đất đựng than có cái vỉ gác lên trên để hơ bánh mì cho nóng. Những ổ bánh mì vàng ươm, hai đầu nhọn hoắt được xẻ ra, cho vào tí xíu thịt mở, chan chút nước, vài cọng rau thơm, tí ớt xào, vậy là xong.

Buổi chiều, mệ Nhung làm một thau bánh bột lọc nho nhỏ bán kèm. Những cái bánh bột lọc bọc tôm thịt bé tí ti, hành lá, hành phi và ớt xắc sợi trộn lẫn vào trông rất hấp dẩn. Buôn bán thì có bửa này bửa nọ, có khi bán bánh mì chỉ bán được nửa ổ vì bọn trè con nhà nghèo trong xóm chỉ được có “tiêu chuẩn” ít ỏi như thế. Nhiều hôm bán ế quá, Mệ Nhung không có tiền mua tí thịt mở để xíu, bên cạnh đó thau bánh bột lọc còn ê hề. Mệ Nhung kẹp vài cái bánh bột lọc vào ổ bánh mì, quẹt vào chút xíu mở hành, chan tí nước mắm. Món bánh mì bột lọc ra đời từ đó.

Tôi không thể nào quên loại bánh mì dân giả mà đóng vai quí tộc này. Này nhé, mấy cái bánh bột lọc trần thơm mùi hành tỏi đóng vai chả, thịt; chút hành phi vàng óng kèm với vị cay cay của lát ớt xắt mỏng, quyện với mùi men bột mì từ ruột bánh, cắn một miếng sẽ khám phá thêm cái dòn rụm từ vỏ bánh cọng với cái dai dai của miếng bánh bột lọc. Bên cạnh đó còn có hương vị của nước mắm pha loảng đã được rươi thêm như làm tăng khả năng hoạt động của tuyến nước miếng…Chao ơi, thật là một trong tứ khoái đời người, tuyệt vời!

Tôi đã đi từ Trung vào Nam, ra Bắc…ăn nhiều món ăn dân giả khắp ba miền, nhưng món bánh mì kẹp bánh bột lọc trần cái thời khốn khó ấy mãi mãi chiếm vị trí độc tôn trong sổ tay ăn uống của tôi.

Đã mấy mươi năm trôi qua, mệ Nhung nay đã ra người thiên cổ, con đường Trần Cao Vân đã thay da đổi thịt, hàng quán mọc lên hai dãy, nghe đâu đây là con đường được mệnh danh là Phố Cầm Đồ. Bao thế hệ đã sinh ra và lớn lên nơi cái xóm nhỏ lao động, biết có mấy ai còn nhớ món ăn bình dân đã một thời làm ấm lòng những cô cậu trẻ con nhà nghèo, cũng như cái quầy bánh mì nho nhỏ liêu xiêu đầu con hẻm đã nuôi sống gia đình Mệ Nhung nhiều năm…

Chiều nay, sau một cơn mưa, khí hậu mát dần, bắt đầu cho một mùa thay lá. Bỗng dưng thèm làm sao một khúc bánh mì kẹp bột lọc và nhớ cái dáng lom khom với nụ cười móm mém của mệ Nhung quay quắt.

Comments:

 

 

NA: Hmm!!! Món ni giờ tui mới biết đến. Nhai hết một ổ mì kẹp thêm vài cái bánh bột lọc ... no quá no quá :) Bài ni tác giả là ai???

AT: Món bánh mì kẹp bánh bột lọc ni rất hãnh diện đã được nằm trong danh sách những món đặc sản Đà Nẵng, không biết có ghi tên Mệ Nhung vô sổ vàng truyền thống hông ta? Tác giả à, tui biết ... chết liền á!

TN: Bánh mì kẹp bột lọc, món ni tui có thưởng thức rồi sau năm 75. Lúc đó cả nhà ở nhờ một gian phòng nhỏ trong con hẻm đường Độc Lập và thỉnh thoảng buổi sáng đi bộ tới chợ Hàn một đoạn để mua vài ổ bánh mì kẹp bột lọc. Ăn ngon và no lâu.
Nghe kể chuyện làm lòng tui nao nao nhớ một thời đắng cay ăn nhờ ở đậu của 40 năm trước. Tên đường Trần Cao Vân nên tui đoán tg AT kể chuyện xưa.

NA: Tác giả là ai mà đi từ Trung vào Nam ra Bắc. Làm ơn cho biết sớm sớm tui suy nghĩ nát óc rồi đó :)

KL: Từ Trung vào Nam ra Bắc có tui / Nhà ở đường Trần Cao Vân có tui / Nhưng tác giả bài ni không phải tui....hi...hi.

TS: Bánh mì kẹp bột lọc nhân đậu xanh là món ăn chay của tui đó. tác giả là AT, viết theo lời kể của KL. Hi Hi ...đoán vậy vì 2 nàng ở đường Trần cao Vân.

TH - Bánh mì nhân bánh bột lọc có lẽ là món ăn chống đói thời thê thảm ấy, nhưng bây giờ dù bớt..đói rồi mình vẫn thích món này. Ai chưa được ăn là thiệt thòi lắm đó nghe.