Chỉ Có Một Trên Đời
… Ông mặt trời … chỉ có một mà thôi …
… Và… mẹ em … chỉ có một trên đời …
Cô Quỳnh ở trường mẫu giáo đã dạy nó bài hát thật hay. Tuổi lên 5 chỉ biết học hát múa và nhõng nhẽo. Tâm hồn thơ ngây của nó chẳng có một chút “ấn tượng” nào về một người để gọi là “Ba”. Với nó, có mẹ là nó có tất cả.
Từ những chiếc áo đầm hoa sặc sỡ, những cái cài tóc nhiều màu, những gói xí muội, những cây kẹo trái cây Thái Lan đủ mùi vị cho đến những cuốn truyện tranh Dorémon. Trong vòng tay ấm áp của mẹ, nó như là cô công chúa nhỏ muốn gì được nấy. Không cần biết mẹ đã phải làm gì để kiếm tiền trong mùa nắng, mẹ lặn lội ra sao trong mùa mưa. Nó còn quá nhỏ, chưa có ý niệm gì về sự thiếu thốn tình cảm.
Một ngày cuối năm học lớp mẫu giáo. Hai mẹ con ăn mặc đẹp. Mẹ đưa nó đến trường để nhận phần thưởng “Bé giỏi đẹp”. Nó tròn xoe mắt nhìn các bạn nhỏ cùng lớp đang ríu rít ở sân trường rôì hỏi mẹ:
- Mẹ ơi, tại sao bạn nào cũng có 2 người đi 2 bên mà con chỉ có một mình mẹ?
Mẹ nó quay mặt đi lặng lẽ.
Mãi vui chơi với bạn và vui mừng với những gói phần thưởng, nó chẳng cần đến câu trả lời.
Trên đường về nhà, hai mẹ con bi bô nói chuyện. Nó chợt ngẫm nghĩ như người lớn rồi níu tay mẹ hỏi:
- Mẹ à, tại sao cu Phong nó có bố Hùng với mẹ Hạnh, Thảo Vi nó có ba Việt với má Nga. Ở nhà bà ngoại mình bé Khánh nó có cậu Nam với mợ Nam … mà con chỉ có mỗi mình mẹ, hả mẹ?
- Mẹ nhìn nó ngập ngừng … hình như một giọt nước mắt vừa mới ứa ra trong mắt mẹ. Tối hôm đó nó nghe tiếng mẹ thút thít và thở dài.
Lớn lên một chút, nó có cảm giác sợ mất mẹ khi người hàng xóm hát trêu ghẹo “Trời mưa bong bóng bập bồng … mẹ đi lấy chồng … con ở với ai …". Chỉ một câu hát ru thôi cũng đủ làm cho nó hoảng sợ phát khóc. Nó quên mất chuyện một người với hai người. Với nó có mẹ là nó có tất cả rồi.
Thế rồi ông Ngoại nó trở về từ một nơi gọi là “Trại cải tạo”. Mẹ nó bận đi buôn bán suốt ngày. Ông Ngoại thay mẹ trong việc đưa đón nó đi học. Nét chữ i tờ đầu tiên mà nó biết nắn nót trong đời cũng từ sự uốn nắn của ông Ngoại. Khi nó nghịch ngợm ông Ngoại thường đem hình ảnh mẹ nó cực khổ ngược xuôi ra để khuyên răn nó. Bài học hiếu thảo đầu tiên trong đời nó hiểu được không phải từ trường học mà từ những lời dạy dỗ của ông Ngoại. Nó đã biết dùng đôi tay nhỏ của mình để rót cho mẹ một ly nước, biết cầm cây quạt nan để quạt cho mẹ khi mẹ bị cảm sốt. Lúc nào lời ông Ngoại cũng như văng vẳng bên tai “mồ côi cha … ăn cơm với cá … nghe con. Mồ côi mẹ lót lá mà nằm … Me con cực khổ quá rồi, con phải biết thương mẹ nghe không.”
Nó càng lớn thì nỗi lo của mẹ càng nặng nhưng chưa bao giờ mẹ để cho nó bị thua sút bạn bè. Mẹ làm việc như quên mình chỉ để cho nó có bộ áo đẹp hơn người ta, ăn no hơn con người ta …
Nó cũng vẫn còn quá nhỏ để nhận thấy tuổi xuân của mẹ đã qua đi lặng lẽ theo năm tháng.
Từ ngày có nó mẹ đã tự soi gương và cắt tóc cho mình, nó thì được mẹ cho tiền đến cắt tóc ở một tiệm cắt tóc danh tiếng, từ ngày có nó mẹ chưa bao giờ may cho mình một chiếc áo mới còn nó thì không thiếu một kiểu áo đầm, áo len nào so với những đứa trẻ cùng lứa tuổi. Mẹ dè xẻn, hà tiện với bản thân mình nhưng lại luôn luôn hào phóng với nó. Dường như mẹ cố gắng kiếm tiền để nó đủ cái ăn, cái mặc, để bù đắp lại sự thiếu thốn về tinh thần. Mẹ nó vẫn thường ước ao cho nó ăn học đến nơi đến chốn, một mơ ước tuy đơn sơ nhưng rõ ràng là rất khó thực hiện cho hoàn cảnh 2 mẹ con thời đó.
Nó chưa đủ trí khôn để thấy rằng có một người hy sinh cho mình vô điều kiện như thế là hạnh phúc vô ngần. Nó chưa đủ lớn để cảm nhận rằng mẹ nó đã có nhiều lần âm thầm nuốt nước mắt vào lòng khi nghĩ đến những câu hỏi vô cùng ngây thơ của nó. Và dĩ nhiên, nó cũng chưa đủ trí khôn để thấy rằng vì nó mà mẹ nó đã làm tất cả với trái tim dịu dàng của một người mẹ và nghị lực của một người cha.
Khoảng đời thiếu thốn và cơ cực của mẹ con nó ở quê hương đã kết thúc nhờ hồng phúc bên gia đình ông bà ngoại, hai mẹ con có cơ hội đến một xứ sở khác có thể gọi là thần tiên đối với nó. Không thiếu cơm ăn, áo mặc lại còn hưởng được nhiều tiện nghi của một đời sống “cao cấp”. Quan trong hơn cả là nó được đến trường và có cơ hội ăn học như bao nhiêu đúa trẻ khác, có nghĩa là giấc mơ của mẹ nó có thể thực hiện được. Nhưng thật là buồn cười, khi mà cơ hội tiến thân của nó được bình gang như những đứa trẻ con khác thì mẹ nó lại mang canh cánh trong lòng mối lo âu khác …
Trong khi nó mải mê với những văn minh, xa hoa của xã hội mới thì mẹ nó vẫn miệt mài với công việc, dường như cuộc đời mẹ nó gắn liền với nỗi nhọc nhằn. Mẹ không ngừng học tập để làm quen với môi trường mới, ngôn ngữ mới. Ngoài những giờ làm việc ở hãng, mẹ nó cũng dành chút thời gian chia xẻ với nó, mẹ cố gắng hướng dẫn cho nó những bài “homework”. Mỗi lần thấy mẹ vật lộn với cuốn tự điển Anh-Việt, bối rối với những từ ngữ lạ là nó áy náy làm sao! Thương cho sự vất vả của mẹ, tận trong đáy lòng nó hứa sẽ tập tự chăm sóc cho bản thân và cố gắng chăm chỉ học để làm mẹ vui lòng.
Vào lứa tuổi hơn 40, mẹ nó lại ghi danh vào trường học “college”. Mẹ nó vừa đi học, vừa đi làm, vật lộn với chữ nghĩa khi nó vừa tốt nghiệp bậc Trung học. Mẹ nó có cách dạy con thật lạ lùng mà cũng thật cụ thể; luôn luôn muốn làm một tấm gương sáng cho nó. Không một lần la mắng, không có cách dạy con chỉ bằng lời nói suông. Cứ lặng lẽ như thế, mẹ muốn nó tiếp tục con đường học vấn bằng cách chính mẹ nó không ngại giờ giấc làm việc căng thẳng, mẹ bù đầu vào học tập, khi kết quả mang lại là có được một việc làm khá hơn, mẹ nó mới nhẹ nhàng nói “không có sự nổ lực nào là phí phạm cả, nếu con không cố gắng thì cơ hội sẽ qua đi …”
Để dạy cho nó lòng nhân ái mẹ luôn luôn đối xử đầy yêu thương với người chung quanh. Để dạy cho nó đức hy sinh, bản thân mẹ là một bài học về lòng hy sinh vô hạn. Hơn ai hết, nhân cách và đạo đức của mẹ đã ảnh hưởng sâu đậm đến bản thân nó sau này…
Nó lớn lên không có sự dạy dỗ của một người cha nhưng nó không hề thấy thiếu thốn, tình thương bao la của mẹ đã dạy cho nó hiểu yêu thương là tha thứ, là quan tâm. Kể cả những khi nó mắc phải lầm lỗi, mẹ bao giờ cũng là nguồn yêu thương vô tận.
Thưở ấu thơ, thương mẹ là biết rót cho mẹ một ly nước, lo âu, sợ mất mẹ khi nghe lời hát ru … mẹ đi lấy chồng, con ở với ai …? Giờ đây, nó đủ trí khôn để biết rằng thương mẹ là cố gắng thực hiện điều mẹ ước mơ, trở thành một người thành đạt mà bắt đầu là sự trau dồi kiến thức.
Thời gian thấm thoát đi qua, khi tóc mẹ bắt đầu có nhiều sợi bạc, bàn tay, gương mặt có nhiều nếp nhăn kèm theo những cơn đau nhức của người có tuổi, nó mới đau lòng mà nhận ra rằng thời gian và bệnh tật sẽ không chừa một ai cả.
Nó vào đại học, mẹ còn phải lo âu, bương chải nhiều hơn. Nó đã từ từ nhận ra rằng mẹ là món quà quí nhất trần gian mà nó đang có, niềm hãnh diện, tấm gương soi cuộc đời nó. Nó đã từng nghe nhiều bài hát, xem nhiều chương trình ca nhạc ca ngợi hình ảnh người phụ nữ Việt Nam trong thời chiến lẫn thời bình. Người mẹ, người chị trong thơ nhạc là những người biết hy sinh cho chồng, cho con ở ngay trên quê hương mình. Không có ai giống mẹ nó. Một trong những người mẹ Việt Nam đang sống trên vùng Đất Hứa …
Để tồn tại ở xứ sở gọi là thiên đường này mẹ nó và bao nhiệu bà mẹ khác đã phải đánh đổi cả một khoảng đời son trẻ, vượt qua bao nhiêu là gian nan thử thách từ những ngày đầu mới định cư. Ngoài công việc bếp núc, cơm nước, chợ búa hàng ngày còn phải bương chải ra ngoài xã hội, học hỏi thêm về đời sống văn minh của xứ người, bên cạnh đó còn phải biết nắm bắt cơ hội để vươn lên, cố gắng hòa nhập với nền văn hóa mới, vượt qua bao nhiêu trở ngại khó khăn mà không đánh mất niềm tin và hy vọng, luôn luôn giữ căn bản đạo đức là một người phụ nữ Á đông. Không những chăm sóc cho gia đình còn lo giúp đỡ cho anh em, họ hàng còn lại ở quê nhà. Có khi nó nghĩ cuộc đời của mẹ nó như là một bản trường ca vô tận về lòng thương yêu. Một thứ tình cảm có khi được dấu kín bên trong, có khi thể hiện ra ngoài nhưng không có gì so sánh được. Tình thương của mẹ là động lực cho nó vươn lên thực hiện những ước mơ, bay cao đến những vì sao.
Nó đã đủ lớn để biết rằng ai cũng chỉ có một bà mẹ trên đời, ai cũng chỉ có một trái tim để chất chứa yêu thương, một trí óc để suy nghĩ về hàng vạn điều thăng trầm của cuộc sống. Và, ai cũng chỉ có một lần tim ngừng đập, trí óc ngừng họat động để đi vào giấc ngủ thiên thu êm đềm …
Nó đã đủ kiến thức để hiểu rằng mỗi khoảnh khắc mà nó đang trải qua cũng chỉ xảy ra một lần duy nhất trong đời, cho dù cuộc sống kéo dài đến trăm tuổi. Có một thứ vĩnh viễn bất biến theo thời gian, theo hoàn cảnh đó là tình thương của mẹ. Từ người mẹ của một vĩ nhân cho đến người mẹ của một tên tử tội. Trên thế gian này, người mẹ nào cũng có thể vì con mình mà làm mọi chuyện.
Càng khôn lớn nó càng biết trân trọng tình yêu thương của mẹ, ảnh hưởng lớn lao nhất của cuộc đời nó. Mẹ là người luôn dang rộng vòng tay ôm ấp, vỗ về nó từ khi vừa mở mắt chào đời. Mẹ là người vì nó mà phải khép kín trái tim khi tuổi còn xuân. Mẹ bao dung khi nó vấp ngã, mẹ dịu dàng khi nó cần nguồn an ủi, mẹ trở thành "kiên cường" sẵn sàng che chở cho nó khi cần đến như một người cha.
Mỗi bước đi của nó đều khắc sâu hình ảnh của mẹ. Mẹ là vùng trời bình yên, là niềm yêu thương mà khi chưa được làm mẹ nó chắc chắn chưa cảm nhận được một cách tuyệt đối.
Cô Quỳnh ở lớp học mẫu giáo đã dạy cho nó bài hát thật hay
… Ông mặt trời … chỉ có một mà thôi …
… Và … mẹ em … chỉ có một trên đời …
Nguyễn Diệu Anh Trinh
Atlanta, Mother’s day 5/2/2007