Chuyến xe đò cuối năm

Hồi sinh viên hay cả khi đi làm việc nhà nước rồi mà chưa lập gia đình, tôi chưa bao giờ biết Tết ở phố là gì. Cứ bước qua ngày hăm tháng Chạp là khăn gói về quê đón Tết. Đường về quê khi thì bằng đò chạy trên sông Hương rồi xuôi ra phá Tam Giang, khi thì chạy xe máy và có khi đi bằng xe đò nữa. Cũng không hiểu vì sao mà ở quê tôi gọi chuyến xe chạy từ Huế về làng tôi là xe đò? Có lẽ do quen đi đò rồi nên từ khi có thêm xe ô tô thì ghép luôn thêm chữ “đò”...
Hôm qua, ghé bến xe Đông Ba lấy gói hàng của đứa em gái từ quê gửi vô và chạnh nhớ những chuyến xe về Tết năm cũ...Đó là những chuyến xe tuy có chút chật chội, vất vả nhưng lại đong đầy kỷ niệm về một thời mà việc đi lại còn nhiều khó khăn, khoảng cách từ phố về quê cũng khá là cách trở...

Đi xe đò ngày Tết hồi đó chỗ ngồi cũng chen lấn, người xen với hàng; xe thì lọc cọc lạch cạch, cà gật cà tang. Đôi khi người ngồi cạnh mấy bao tải hàng la ghim hay mấy buồng chuối còn xanh, có khi là cả cái trác gà, vịt kêu inh ỏi. Được cái, ngồi xe đò từ phố về làng thì nhanh hơn đi đò được cả mấy tiếng đồng hồ.

Có lần khi còn sinh viên về quê ăn Tết, vừa bước lên xe, ngồi vào ghế đã thấy ba bốn người nhảy lên xe, trải chiếu chơi bài ăn tiền; có một người đặt đâu trúng đó quá dễ. Rồi họ mời mấy người trong xe chơi. Không hiểu răng có chị người cùng làng đạp đau điếng vô chân tôi. Nhóm người kia đi rồi chị mới nói đó là mấy người chơi bài ba con chi đó, lừa người ta lấy tiền ghê lắm. Tôi mỉm cười nói, sinh viên như em chỉ đủ tiền đi xe chứ có tiền mô mà chơi bài...Chị cũng cười: “ Thì chị thấy em mặt dại, lỡ có tiền mà nướng vô đó thì chỉ có tiền mất tật mang. Chị đã từng chứng kiến mấy người đi làm ăn xa bị mấy người này lừa chơi bài như ri, trấn hết tiền bằng những ván bài. Răng không kiếm cái nghề chi mà làm ăn, lại đi lừa người ta thất đức rứa trời...”

Hồi đó xe từ bến Đông Ba xuất phát tầm 10 giờ trưa đến khoảng 3 giờ chiều mới về tới làng tôi. Bến xe cũng đông đúc nhộn nhịp hơn chừ và tất nhiên là khách đi xe cũng đông hơn do hồi đó xe máy còn ít, đường về làng có nhiều đoạn rất xấu, lại phải tới bến đi đò ngang qua sông mới về được làng.

Tôi vẫn nhớ cái cảm giác lâng lâng của đứa con sắp được về Tết quây quần với ba mạ mỗi lần ra bến xe này. Ném chiếc xe đạp cà tàng lên trần xe, rồi xuống quán làm một dĩa cơm, kêu thêm ly cà phê, phì phèo điếu Zet nghe bên này Duy Khánh ca: Nếu con không về chắc mẹ buồn lắm, mái tranh nghèo không người sửa sang; bên này Tuấn Vũ kể: Ở đây không có hoa mai, không có hoa đào trang điểm trần ai...chen lẫn là tiếng mời khách của mấy bác xe thồ, tiếng cãi nhau của mấy o bán hàng, tiếng chửi tục của mấy anh lơ xe...Giáp Tết miếng cơm, manh áo của những người lao động nghèo thành thị cũng bức bách hơn nên bến xe vốn luôn nhộn nhịp lại càng thêm ồn ào... Không như ở quê, dẫu nhà nghèo thì cũng đã có miếng rau, bầy vịt trong nhà dành cho Tết. Như gia đình tôi, mỗi lần biết tin con cái về khi mô mạ cũng chuẩn bị mấy món ăn yêu thích của chúng tôi như xà lách bóp hay da trâu khô xào giá đậu...

Ngoài những khách buôn chuyến quen mặt thì chuyến xe đò từ Huế về quê dịp cuối năm chủ yếu là những người con đi xa quê trở về nhà ăn Tết. Mùi trái cây, mùi thuốc lá, mùi dầu cù là, mùi rượu...quyện trong mùi dầu máy, mùi khói của xe.Chặng đường dài trở về nhà làm ai cũng mệt mỏi...

Chiếc xe lao vun vút qua các miền quê quen thương; mấy cội mai trước sân nhà ai đã điểm nụ vàng ấm áp. Xe về đến chợ làng, bao nhiêu mệt mỏi của chuyến hành trình dài của mọi người đều tan biến trong không khí của quê nhà ngày cuối năm. Gặp lại cảnh quê, người thân ai cũng vui. Và đất mẹ muôn đời bao dung luôn mở rộng vòng tay thương mến đón những đứa con xa trở về dù họ là người thành đạt hay vẫn còn lang bạt vật vã với miếng cơm manh áo hàng ngày...