Những ngày cuối năm

Có một mảnh trời trong veo ở ngoài cửa sổ phòng ngủ sáng hôm nay. Thời tiết ấm áp hơn những ngày trước Giáng Sinh, nên không còn màu trắng của tuyết trên sân, chỉ có màu xanh của cỏ và màu nâu khô của những chiếc lá cuối mùa chưa kịp hốt. Thoáng sau những thân cây cằn cỗi ở bìa rừng, một vài cái đuôi trắng của mấy con Nai xuống vườn kiếm ăn sớm.

Những ngày cuối năm, nghe Dalida hát những bài tình ca tiếng Pháp như J’attendrai, Le Temps des fleurs, Histoire d’un amour… tôi cứ tưởng như mình đang ngồi trong phòng khách của căn nhà trên đường Lê Đình Dương ở Huế với me tôi, trời mưa lất phất, lành lạnh bên ngoài. Ngoài Dalida, tôi còn nhớ bài “La Vie En Rose” với giọng hát của Edith Piaf (EP) - người ta gọi là giọng ca của Con Chim Sẻ - nhưng bấy giờ, dù chỉ mới mấy tuổi đầu, tôi cảm thấy giọng ca của EP, không nhí nhảnh như “chim sẻ” mà nặng đầy cảm xúc. Trong buổi chiều tĩnh lặng cuối năm, ngồi nghe “Cuộc Đời Màu Hồng” trong căn phòng ấm cúng với me, tôi đã “mủi lòng” muốn khóc. Tôi không hiểu lời bài hát, nhưng âm điệu và tiếng ca của EP có cái gì đó khiến người nghe, kể cả con bé mới lên bảy, lên tám, cảm thấy bùi ngùi.

Và cứ gần Tết lại nhớ "nhà", nhưng "nhà" không phải là bốn vách tường, mái ngói, sân sỏi, bụi cây trong vườn. "Nhà" là không gian, thời gian của một thời, "nhà" là mùi hương khói ở bàn thờ, mùi đồ ăn thoảng ra từ bếp, tiếng chị em cười khúc khích, “nhà" có những dòng nhạc tuôn ra từ khung cửa sổ có lưới che, "nhà" là cái cảm giác nao nức đợi chờ tiếng pháo đêm giao thừa, "nhà" là những xúc động nhẹ nhàng ngày đầu năm nhìn mình trong gương với áo dài lụa mới, thơm tho mềm mại.

Bây giờ thành phố đó, con đường cũ, và ngay cả căn nhà cũ nếu còn cũng không phải là "nhà" nữa, nên có trở lại cũng thất vọng thôi. Nhưng những khoảnh khắc thời gian như lúc này, ngồi một mình ở một nơi xa thật xa, nghe lại một bài hát xưa, để trở về lại "nhà", dầu trong trí óc thôi, cũng mãn nguyện rồi...

Đoàn Phú Tứ viết trong bài thơ Màu Thời Gian của ông như thế này:
“Màu thời gian không xanh,
Màu thời gian tím ngát,
Hương thời gian không nồng,
Hương thời gian thanh thanh”

Những ngày xưa (gần Tết) ở Huế bây giờ đã ‘tím ngát” một màu, nhưng tôi vẫn còn giữ một chút hương vị của nó trong trí nhớ, thỉnh thoảng lật ra xem lại, để mùi hương ‘thanh thanh’ làm dịu đi những “tất bật” của ngày...

Mùi hương ‘thanh thanh’ của tôi có bài hát của La Hối, người nhạc sĩ gốc Hoa có tài nhưng yểu mệnh. Những năm ba tôi đi học ở Paris, vào dịp Tết thường gửi quà cùng một cuốn băng với những lời dặn dò cho anh chị em chúng tôi. Cuối cuốn băng, ba để dành nói chuyện với me, và có một năm, ba đã hát ‘Xuân và Tuổi Trẻ’ để tặng me. Tôi nhớ ba phải đằng hắng mấy lần mới hát được, vì bị cảm hay vì xúc động, tôi quên hỏi:

“Ngày thắm tươi bên đời xuân mới,
Lòng đắm say bao nguồn vui sống.
Xuân về với ngàn hoa tươi sáng,
Ta muốn hái muôn ngàn đóa hồng...”
(Xuân và Tuổi Trẻ - La Hối)

Mùi hương ‘thanh thanh’ cũng lãng đãng ở khung trời trung học nữa. Những ngày gần Tết ở Đồng Khánh chẳng có đứa học trò nào muốn học. Vào lớp cứ kiếm chuyện, năn nỉ thầy cô để nghe và để hát nhạc Xuân. Những bạn có giọng oanh vàng thì lên bục gỗ đứng ca, tôi và những bạn không được trời cho giọng ca phong phú thì ngồi dưới, chuyền tay nhau túi mứt gừng hay túi hạt dưa... đến hết giờ, môi mép và những ngón tay đỏ thắm như son.

Huế có chợ hoa người ta dựng lên ở cuối chân cầu Trường Tiền, bên tả ngạn của sông. Những chậu quất và những cành hoa mai màu vàng rực rỡ, những chậu hoa thược dược trắng tinh khôi hay những nhánh hoa đào màu hồng thắm duyên dáng...được giải ra trên một khoảng đất rộng. Tôi thích đi bộ qua cầu, đến chợ hoa những buổi chiều sau giờ học... cũng chẳng mua gì, đi chỉ để hấp thụ bầu không khí rộn ràng của mùa Xuân cận kề. Gió thổi lạnh buốt trên những nhịp cầu, nhưng trong lòng, tôi lại cảm thấy ấm cúng. Qua hàng xe lên xuống trên cầu, tôi bắt gặp những ánh nhìn quen thuộc, những nụ cười “vu vơ”...tất cả hình ảnh của những buổi chiều cuối năm đi theo vào trong tập thơ, chép bằng mực tím, trên giấy pelure mỏng, và đi theo vào những giấc mơ tôi dấu bên gối.

Tôi không còn nhớ mình làm gì trong những ngày dẫn đến Tết của năm học cuối cùng ở Huế. Chỉ nhớ sáng mồng ba Tết, người bạn gái chở tôi đi loanh quanh qua những đường phố. Trời tạnh ráo, cái lạnh của mùa Xuân thật nhẹ nhàng. Chúng tôi đi qua những con đường nhỏ trong Thành Nội, chạy xuống Vỹ Dạ, lên đường Lê Lợi đến nhà Ga, chạy dọc bờ sông từ trường Pellerin xuống chợ Bến Ngự, chạy vào đường hàng đoác...chạy khắp nơi. Thành phố yên tĩnh, vắng người. Có một đoạn, chúng tôi chợt để ý và thấy có một “cái đuôi” đi theo mình, theo một cách lặng lẽ, xe đi chậm, cái đuôi cũng chậm lại, xe chạy nhanh, đuôi cũng phóng theo, giữ một khoảng cách xa vừa đủ. Bạn tôi nghịch ngợm, đang chạy, đột ngột thắng xe, tấp lại bên đường, làm “cái đuôi” đang có đà, không dừng được, phải tiếp tục chạy luôn. Hai đứa chúng tôi nhìn nhau, phá lên cười. Cười hồn nhiên, cười thoả thuê giữa con đường vắng, thẳng và đẹp, cây xanh dài hun hút...Những giây phút thật ngắn ngủi nhưng thật hạnh phúc...vì chúng tôi quá vô tư, không biết rằng đó là những ngày Xuân cuối cùng của tuổi nhỏ, ở thành phố trắng sương và mưa, bây giờ chỉ còn là một màu tím ngát!

Minh Phương Nguyễn
1/11/2023