Tản Mạn Mùa Thu

        Nguyễn Diệu Anh Trinh

              … Rồi tàn mùa xuân, rồi tàn mùa hạ
              … Một ngày đầu thu…

     Mới đó mà mười lăm năm rồi. Một ngày đầu tháng bảy tôi được đặt chân đến và định cư tại Atlanta, thành phố êm đềm ở miền Đông Nam nước Mỹ, bên bờ Đại Tây Dương. Atlanta là thủ phủ của miền Nam, một vị trí chiến lược quan trọng trong cuộc chiến hai miền Nam Bắc, qua những dấu tích chiến tranh còn lưu lại. Kể từ mùa hè năm 1996, với những kiến trúc mới hầu phục vụ cho thế vận hội Olympic thì đường phố của Atlanta được tu bổ và mở mang rất khang trang so với những tiểu bang lân cận. Atlanta có nhiều cây xanh, đồi núi trùng điệp, phong cảnh hữu tình, bốn mùa rõ rệt, có lẻ đó cũng yếu tố lãng mạn để nữ văn sĩ Magaret Michell hoàn thành tác phẩm “Cuốn Theo Chiều Gió” một thời lừng danh.

     Có một nhạc sĩ đã so sánh…” Mùa thu nơi đây…buồn hơn mùa thu Sài Gòn nhiều…”. Dường như cảm giác nhung nhớ đã khiến người xa xứ cảm thấy nơi đâu cũng buồn, không riêng gì mùa xuân, không riêng gì mùa hạ. Tôi vẫn lái xe đi làm về mỗi ngày, cái tất bật lo toan của đời sống không ngăn cấm tôi có thời gian mơ mộng hay cảm nhận vẻ đẹp của những con đường, những hàng cây bốn mùa thay lá.

     Mùa đông ủ rủ, lạnh và khô, thỉnh thoảng mới có năm hoa tuyết rơi nhè nhẹ, là cơ hội cho trẻ con nô đùa ngoài trời bên cạnh ông người tuyết đủ kiểu ngộ nghĩnh. Cuối mùa đông cũng là khi đường phố rực rỡ với những ánh đèn màu giăng giăng cho mùa Lễ Tạ Ơn, Lễ Giáng Sinh …

     Những ngày đầu năm mới vẫn được chào đón trong cái lạnh dưới không độ. Chỉ sau vài ngày nắng ấm, một đêm thức dậy đã thấy hoa nở trắng xóa, có khi là hồng cả một góc trời. Những con đường đẹp quanh co hai bên là hoa, hình như cả thành phố, chỉ thấy hoa chứ không có lá. Đó là khi mùa xuân về ngự trị. Khắp nơi, phấn hoa vàng rực bao phủ đất trời, đem lại bao lời cằn nhằn vì những căn bệnh dị ứng. Và rồi, một vài cơn mưa nhỏ, vài làn gió cuối mùa sẽ thổi những cánh hoa ngập tràn không gian, nhẹ nhàng như bông tuyết, bay bay trong gió, bay vào kiếng xe mỗi chiều đi làm về tạo cho người ta cảm giác vui vui, hớn hở.

     Mùa xuân kết thúc, lá cây thay cho hoa, xanh ngát hai bên đường, những thảm cỏ cũng bắt đầu cần bàn tay chăm sóc dưới cái nắng hạ. Lễ Chiến SĩTrận Vong vào cuối tháng năm bắt đầu cho mùa hè với những đợt nghĩ phép, du lịch đó đây. Mùa hè của các buổi nướng thịt ngoài trời, tập họp gia đình bạn bè, trẻ con được nghỉ học, ăn chơi thoải mái. Các rạp chiếu phim tấp nập hơn và đường phố vắng những chiếc xe bus chở học sinh nên ít có cảnh kẹt xe vào giờ cao điểm.

     Khi những buổi sáng sớm lái xe đi làm phải dùng đến cái gạt nước để xóa màn sương trên kiếng; khi những cơn mưa nhỏ buổi chiều làm ướt cỏ cây, nhạt nhòa những con đường tôi đi qua mỗi ngày, khi những tờ báo với nhiều quảng cáo đầy màu sắc hấp dẫn: Ưu tiên giảm giá cho ngày khai trường…cũng là khi mà những nụ hoa muộn màng trên những cành lê đủ màu sắc cũng bắt đầu rơi rơi theo gió thu. Những cánh hoa bé tí được trải xuống thảm cỏ đều đặn như có bàn tay con người sắp lại. Mùa thu đang đến với thành phố Atlanta.

     Tôi đặc biệt yêu thích mùa thu từ một buổi chiều trên đường lái xe đi làm về, mở CD trong xe…”Một mai em nhé, có nghe thu về trên hàng lá khô. Ngàn sao lấp lánh , hát câu mong chờ, em về lối xưa. Hạ còn nắng ấm, thấy lòng sao buốt giá…” Bên ngoài, hai hàng cây bên đường vàng rực lá, một vài chiếc lá sớm lìa cành, theo làn gió bay vào kiếng xe trước mặt tôi, tất cả tạo nên một cảm giác lâng lâng khó tả.

     Atlanta có mùa thu vàng rất đặc sắc, do cây cối nhiều, đường phố cao nguyên nhiếu đồi, dốc, quanh co. Mùa thu đến khí trời mát mẻ, dễ chịu, màu vàng rực của lá thu làm sáng cả không gian. Một lần lái xe dạo chơi ở vùng Stone Mountain, tôi chiêm ngưỡng được vẻ đẹp mùa thu đến ngẩn ngơ. Hãy cùng tôi tưởng tượng … đang lái xe giữa hai hàng cây rợp lá vàng, dưới đất cũng trải đầy lá vàng, khung cảnh thật êm đềm lãng mạn đến nổi nhỏ bạn tôi phải thốt lên “Nếu có đôi vợ chồng nào giận nhau tới mức độ sắp ly dị, sắp chia tay; chỉ cần đưa nhau lên đây, ngồi ở ghế đá, dưới hai hàng cây rợp lá vàng này mà tâm sự “Anh vuốt tóc em…một lần cuối…” thì chắc là…xé đơn ly dị, dắt nhau về xây lại tổ ấm quá!”

     Ngày còn bé, một con nhỏ mơ mộng là tôi khi đọc những vần thơ ”Em không nghe mùa thu, lá thu rơi xào xạc, con nai vàng ngơ ngác…” đã tưởng tượng ra mùa thu sao nên thơ quá, hèn gì bao nhiêu thi sĩ cứ chọn đề tài thu để viết nên những vần thơ tình lãng mạn. Lớn lên một chút, tôi lại ngạc nhiên, mùa thu nơi quê hương tôi, Đà Nẵng, miền trung nước Việt, đâu có lá vàng rơi rơi, nếu có thì cũng rất ít chiếc lá vàng úa, héo hắt. Tôi thầm thán phục cho trí tưởng tượng của ông thi sĩ xuất thân từ miền Bắc, nơi có mùa thu đẹp hơn quê tôi.

     Đọc truyện Kiều, tôi thích nhất câu “Rừng phong, thu đã nhuộm màu quan san”. Cây phong không có ở quê tôi, sang đến Atlanta thì tôi mới biết loại cây có lá vàng, đặc biệt đẹp vô cùng khi mùa thu đến. Nhất là vào cuối mùa, cành cây phong từ dưới gốc lên đến ngọn bắt đầu thay màu lá. Màu rượu chát đậm đà từ dưới gốc, lên đến màu đỏ rực rỡ, từ từ là màu cam rồi chuyển sang màu vàng, gần đến ngọn cây là mà xanh non mượt mà của lá. Thêm vào đó, ánh nắng vàng nhạt của mùa thu tạo nên một khung cảnh đẹp, nhiều màu sắc nhưng lại có nét gì đó thật dịu dàng thơ mộng. Tôi nghĩ mùa thu Paris trong nhạc Ngô Thụy Miên cũng đẹp đến thế, thơ mộng đến thế là cùng.

     Tôi xa quê hương nhiều năm, hình ảnh một thành phố miền biển trong hoài niệm của tôi bao giờ cũng đẹp. Không phải chỉ là cái đẹp của phố xá có con đường Bạch Đằng dọc theo bờ sông Hàn nên thơ, có ngọn núi Ngũ Hành xòe ra như bàn tay năm ngón hay bãi tắm Mỹ Khê cát trắng mịn màng. Đà Nẵng trong tôi đẹp với những kỷ niệm thời thơ ấu. Lần đầu cắp sách đến trường, lần đầu hảnh diện được mặc chiếc áo dài trắng nữ sinh thời trung học. Đà Nẵng đẹp với ngôi trường có những hàng cây bạc hà thoang thoảng mùi hương dịu dàng, có nhiều trò chơi nghịch ngợm trong lớp với lủ bạn học toàn là con gái. Đà Nẵng đẹp vì đó là nơi tôi từng mơ mộng, từng khóc cho hạnh phúc đầu đời chợt đến rồi đi như những cơn sóng vổ bên bờ An Hải. Đà Nẵng đẹp nhất vì đó là quê hương tôi, nơi tôi cất tiếng khóc chào đời cách đây nửa thế kỷ.

     Vây mà…một ngày mùa thu khi lần đầu tiên về thăm Đà Nẵng cách đây 7 năm, sau những buổi thăm viếng rong chơi với bạn bè, người thân, đêm đêm nằm lại trong ngôi nhà xưa hay trong khách sạn, tôi cố dỗ giấc ngủ mà sao không ngủ được, mãi cho đến khi trời sáng. Tôi nhớ Atlanta, tôi nhớ khoảng không gian tỉnh lặng, riêng biệt của mình. Tôi nhớ những buổi sáng lái xe đi làm trong cái lạnh mùa đông, vừa nhâm nhi ly café nóng, nhai vôi mẩu bánh mì nhỏ dằn bụng, và thưởng thức những bản tình ca mình yêu thích. Một ngày mới của tôi bao giờ cũng bắt đầu tà tà như thế. Tôi nhớ khung cảnh mùa thu Atlanta buổi chiều đi làm về, tôi nhớ những con dốc, những đoạn đường quanh co đẹp như tranh vẽ.

     Tôi còn nhớ những tấm lòng vàng của người dân bản xứ, một bà cụ da trắng sẵn sàng chở tôi về một đoạn đường khi thấy tôi lơ ngơ, đi lạc; nhớ cô giáo da màu dạy English dịu dàng và rất ân cần, luôn có những cử chỉ khuyến khích tôi ngày tôi mới chân ướt chân ráo bắt đầu cuộc sống mới mới này. Tôi nhớ nụ cười của viên cảnh sát đã dừng xe giúp tôi thay vỏ bánh xe khi xe tôi nổ lốp ngoài xa lộ…Bao nhiêu điều, bao nhiêu người đã cưu mang tôi, lưu tôi lại nơi vùng đất này. Làm sao tôi không nhớ?

     Không có ai có quyền được chọn lựa quê hương của mình, là nơi mình có phần số được cất lên tiếng khóc chào đời, là nơi chôn nhúm nhau, cắt cuống rốn; nhưng chúng ta có quyền chọn nơi mình sinh sống. Đó là lý do bao người đã bỏ mạng giữa biển khơi hay trong rừng thiêng nước độc, bao người đã chối từ danh vọng tiếng tăm, chỉ vì một sự chọn lựa.

     Tôi có duyên là người sinh ra tại Đà Nẵng với nhiều gắn bó khó quên trong đời. Rời quê nhà, đất lành chim đậu tôi may mắn lại được định cư ở xứ sở “ Cuốn theo chiều gió’’ này. Có việc làm để nuôi đời sống và nuôi luôn hy vọng, có một tình yêu như hoa nở mùa xuân, có mùa thu vàng cho tôi ươm đầy mơ mộng.

     Thời gian như dòng nước, chẳng bao giờ ngừng. Dòng sông bên lở bên bồi, đời người có buồn có vui, có đi có về. Bên ngoài, cây lá đang chuyển mình cho buổi giao mùa; mùa thu đời tôi cũng đang kề cận. Yêu biết bao, mùa thu nơi quê hương thứ hai, Atlanta.

Đầu thu 2009.