Tản Mạn Về Đôi Mắt

Thuở chào đời tôi vốn không phải là cô bé trắng trẻo xinh đẹp nhưng vẫn được ba má gọi là búp bê vì cả khuôn mặt bé bỏng chỉ có đôi mắt là to tròn và màu nâu rất linh hoạt.

Lớn lên, dĩ nhiên cũng chẳng là cô gái sắc nước hương trời, tuy nhiên được bạn bè hay gọi là mắt nai. Đôi mắt đã cùng tôi trải qua và chứng kiến biết bao vui buồn, thăng trầm của cuộc đời. Và đôi mắt cũng thật quan trọng trong nghề nghiệp tôi đang có. Một nghề mà trước đây tôi chưa hề ước mơ, chưa hề nghĩ đến … vậy mà nó đã giúp tôi tạo dựng sự nghiệp, đứng vững trong xã hội. Có mái nhà để ở, có phương tiện đi lại tương đối tốt. Đời sống tạm gọi là cơm no áo ấm. Nếu biết dành dụm chút đỉnh thì cũng có thể giúp đỡ một vài người bạn hay bà con khi ngặt nghèo. Tôi luôn biết ơn Hồng Phước tổ tiên cũng như đất nước tự do này đã cho tôi cơ hội làm lại cuộc đời. Mỗi tuần 40 giờ ở văn phòng, cuối năm tôi vui vẻ đóng thuế, không hề đòi hỏi hay xin xỏ thêm một quyền lợi gì. Với tôi thế là đủ. Hai mươi sáu năm không hề chán nản.

Năm 1995, tôi là một công nhân khâu đóng gói của Công Ty In Vé Số & Thiết Kế những trò chơi Trí Tuệ trên mạng internet (Scientific Games)

Tháng 7 năm 1998, sau ba năm vừa học vừa làm, tôi nộp đơn vào Phòng Kiểm Nghiệm (Quality Control). Công việc này rèn cho tôi tánh tỉ mỉ, cẩn thận. Tôi vốn là người cần mẫn và thích học hỏi, có thể nói đây là môi trưởng tốt để tôi trau giồi kỷ năng và tìm cơ hội tiến thân.
Không bao lâu sau, công ty mở rộng, phòng Phim cần thêm nhân viên, tôi được tuyển chọn vào làm việc ở văn phòng, với công việc một Proof-Reader (Đọc & Kiểm tra bản in).

Thấm thoát đã 22 năm trong nghề này, kinh nghiệm chiến trường dày dạn đủ để tôi có thể tự tin nhẹ nhàng, thư thả mỗi tuần bốn ngày đi đi về về với công việc quen thuộc mà tôi yêu thích trong vòng 4 năm nửa, chờ ngày về hưu. Tôi yêu công việc, chưa hề thấy mệt mỏi, chán nản hay muốn bỏ nghề vì tôi luôn tìm thấy niềm vui mỗi ngày.

Dù thời đại khoa học kỹ thuật tân tiến đã cài đặt những ứng dụng mới để điều chỉnh các lỗi về văn phạm, ngữ vựng ... nhưng đôi mắt mới là công cụ chính giúp tôi tìm được những lỗi rất nhỏ, bắt buộc phải sửa trước khi bản in được hoàn thành. Có thể tự hào mà nói là chưa bao giờ có một bản in nào qua sự kiểm tra của tôi mà phạm sai lầm ảnh hưởng đến công việc ấn loát; gây tổn hại cho công ty. Bà Giám đốc bộ phận đã từng gọi tôi là: Eagle Eye Lady - Người Phụ Nữ có đôi mắt Diều Hâu- Tiếng Việt mình thời nay bọn trẻ thường gọi là Thánh Soi!

Tuần rồi, vẫn công việc hàng ngày sao tôi thấy uể oải, hình ảnh, chữ nghĩa cứ mờ nhạt. Những tấm bảng mẫu cứ méo mó; không vuông, không tròn, không chữ nhật ... lạ quá. Tôi mở kiếng cận ra nhìn gần vào monitor... Hình như có gì sai sai.

Tan sở, trên đường về, tay lái của tôi cũng mất tự tin. Tôi ghé vào phòng bác sĩ khám mắt. May quá, phòng mạch vẫn còn đón bệnh nhân, tôi điền hồ sơ rồi ra xe ngồi vì phòng mạch chỉ tiếp từng bệnh nhân một. Sau khi khám cô bác sĩ vẫn không thấy gì khác với lần kiểm tra mắt gần đây của tôi. Cô đưa tôi qua một phòng khác để làm scan. Kết quả nhanh chóng cho biết võng mạc của tôi không bình thường, chắc chắn cần đến can thiệp của bác sĩ chuyên khoa về võng mạc. Cô chỉ cho tôi hình ảnh được scan trên monitor. Nó không tròn trịa như bình thường mà có phần dày cộm ở một phía khiến hình ảnh thu nhận qua mắt tất cả đều méo mó.

Tôi ra về trong lo âu, phân vân với tờ giấy giới thiệu đưa đi gặp bác sĩ chuyên về võng mạc của một bệnh viện lớn. Tối đến, tôi hỏi đại ca Google: những bệnh liên quan đến võng mạc? Thì ra đây là một căn bệnh cần phải điều trị gấp vì sự nguy hiểm đứng thứ hai -sau đục thủy tinh thể - trong các nhóm bệnh gây mù lòa. Trong đó thường gặp nhất là bệnh bong võng mạc, bệnh võng mạc tiểu đường, bệnh võng mạc tăng huyết áp ... mà nguy hiểm nhất là thoái hoá điểm vàng (điểm sáng)

Ui cha cha nghe nói đã ù tai, lên huyết áp rồi.

Hai ngày cuối tuần đi qua trong mờ ảo và mệt mỏi vì lo âu. Sáng thứ hai vào đến sở là tôi gọi điện thoại vào bệnh viện làm hẹn. Kết quả không như ý vì ngày sớm nhất được gặp bác sĩ là cuối tháng 7. Phải chấp nhận thôi, thời buổi bệnh dịch Covid lan tràn, mọi thứ đều bị chậm lại. Ngày làm việc trôi qua trong khó khăn vì cứ phải chăm chú đọc các bản vẽ, chữ nghĩa bằng một mắt bình thường và một mắt méo mó. Giờ ăn trưa tôi nhắn tin cho cô bác sĩ mắt của mình, hy vọng nhờ cô liên lạc để giúp có thể hẹn sớm hơn không vì tôi cảm thấy khi lái xe cũng chập choạng khó chịu.

Thứ ba, tôi cũng dậy sớm lái xe đi làm mà lòng bất an, không biết tình trạng này kéo dài thì mình có chịu đựng được không. May quá! trưa, tin nhắn từ cô bác sĩ: “Em đã nói chuyện với Dr. Chị sẽ đến gặp ông ấy sáng mai 9:00”.

Tôi vội vàng gặp sếp để trình bày, nói chung những người làm chung phòng đều biết tình trạng đôi mắt của tôi hai ngày nay nên việc xin nghỉ gấp cũng không có gì trở ngại.
Sáng thứ tư tôi lái xe đến nhà con gái để nhờ con đưa vào bệnh viện vì biết chắc khám mắt xong loại thuốc nhỏ vào đồng tử thường khiến mắt mờ đi, kỵ ánh sáng, cần có người chở về.

Văn phòng có tấm bảng: Xin lỗi Vì tình trạng bệnh dịch, chỉ có bệnh nhân cần gặp bác sĩ mới được vào phòng. Con gái ra về. Tôi ngồi điền giấy tờ, năm bảy loại đơn... Rồi cũng đến phiên mình. Lại vào phòng khai bệnh, cân đo... kiểm tra tầm nhìn. Hết scan mắt đến đo mắt ... Hỏi và trả lời liên tục. Đến 1 giờ trưa thì bác sĩ mới vào xem hồ sơ, nhìn hình ảnh được scan qua monitor..., ông cho mời thêm một bác sĩ nữa; được giới thiệu là chuyên gia về mắt. Ông bác sĩ hỏi rất tỉ mỉ: Bà đeo kính cận năm bao nhiêu tuổi? Bà cảm giác tầm nhìn bị méo mó khi nào? Bà có bị tiểu đường không ...? Và câu hỏi sau cùng: Ai đưa bà đến đây? Tôi muốn gặp con gái bà! Vui lòng gọi cô ấy đến ngay, còn riêng bà, tôi chỉ muốn nói là: Bà sẽ là bạn của tôi từ nay cho đến cuối đời!

Ông bác sĩ làm tôi hồi hộp quá.

Chừng 30’ sau con gái tôi đến, chờ chút xíu được mời vào phòng. Bác sĩ kéo ghế để mẹ con đều nhìn rõ màn ảnh từ monitor. Trong phòng còn có hai bác sĩ trẻ thực tập và ông bác sĩ chuyên gia về các căn bệnh làm mù mắt. Phòng khám như một lớp học, bác sĩ cầm cái mô hình mắt và giảng giải: Đây là tròng mắt, thủy tinh thể, đây là võng mạc ...Rồi ông chỉ vào màn hình: Đây là scan võng mạc của bà, những tia máu nhỏ này là không bình thường... Mắt bên trái bị nhẹ, mắt bên phải đã có hiện tượng tụ máu sau võng mạc.

Theo bác sĩ thì hiện tượng đang thấy đây không phải mới bị mà là quá trình chừng 10 năm trước, không phải do tiểu đường hay huyết áp, chỉ là hành trình mắt bị lão hoá mà tôi xui xẻo mắc phải chứ không hẳn mắt lão hoá nào cũng bị.

Thỉnh thoảng ông ngưng lại: Mẹ và con gái, có câu hỏi gì không?

Thật ra, những gì chúng tôi thắc mắc thì ông đã giảng giải rồi. Đây là một trong những căn bệnh nguy hiểm, chưa có thuốc chữa trị vì nó không có nguyên nhân gây bệnh. Có thể tạm gọi là thoái hoá điểm vàng ở võng mạc. Rất may là khi nhận ra sự khác biệt trong tầm nhìn tôi đã đến gặp bác sĩ ngay hôm đó. Đã là thoái hóa thì chẳng có nguyên nhân và thuốc Tề Thiên Đại Thánh cũng không chữa được.

Điều đáng buồn là 10% trong số bệnh nhân của căn bệnh này có nguy cơ mù vĩnh viễn. Cho nên để ngăn chận sự tăng trưởng, giữ lại ánh sáng bình thường cho con mắt còn lại, tôi phải đến gặp ông năm tuần một lần để chích thuốc trực tiếp vào tròng mắt bên phải, cho đến ngày tôi xuôi tay nhắm mắt. Ông nhìn tôi:

- Trừ khi thế gian này có kỳ tích!

Trước đây tôi thường đưa ba tôi đến chích thuốc sau hai đợt thay thủy tinh thể cho ba; vì trong võng mạc của ba có đốm nước. Nếu không điều trị sẽ mất ánh sáng. Sau chừng 8 đợt chích thuốc thì Ba tôi khá hẳn, ba có thể đọc sách được. Cũng chính bác sĩ này, hôm đó ông đã bắt tay tôi và nói: Bà đừng khen tôi giỏi, đây là một kỳ tích. Tôi không ngờ là thị giác của ông cụ có thể hồi phục nhanh như thế!
Tôi nhớ lại những lần ba ôm mắt đau đớn sau khi chích thuốc và ôm đầu lăn lộn trên đường về, tôi hình dung mai này mình cũng vậy. Và tôi tự nhủ: Ba chịu được thì mình cũng gắng thôi.

Con gái sau khi nghe bác sĩ giảng giải, đưa cho một mớ giấy tờ về nhà nghiên cứu đã ra về. Tôi tiếp tục ở lại để chờ gây tê tròng mắt hai lần trước khi bác sĩ ra tay 5 giây nhanh như chớp chích mũi thuốc đầu tiên cho tôi.

Mọi việc diễn ra nhanh chóng hơn tôi tưởng tượng. Cô y tá nhẹ nhàng lau mắt cho tôi, khiến đớn đau qua đi trong êm ái. Bác sĩ vui vẻ chào tôi trước khi ông rời phòng: Tạm biệt bạn thân, hẹn gặp bà 5 tuần tới.
Tôi rời phòng bệnh sau khi hoàn tất mọi giấy tờ. Ra hành lang nhắn tin cho con gái đến đón.

Đây là một trung tâm y tế chuyên khoa, bệnh nhân đến đây thường do bác sĩ gia đình giới thiệu. Tại đây có valet parking. Bệnh nhân, nhân viên điều trị, bác sĩ ... ra vào liên tục. Cuối hành lang là một pharmacy lớn. Hai dãy ghế dọc theo lối đi xen kẻ những chậu hoa khoe sắc thắm tươi. Tôi ngồi xuống chiếc ghế cạnh bồn hoa. Đầu tôi bắt đầu nhức vì mũi thuốc tê đã tan. Tuy ánh nhìn còn nhoè nhoẹt mờ mờ, tôi vẫn thấy được bầu trời đầy những cụm mây xanh trắng hai màu, gió thoảng nhẹ, ít nóng. Thấp thoáng qua lại trước mắt tôi những bộ áo quần đẹp đẽ, lịch sự. Các cô, các bà đến bệnh viện vẫn giữ vẽ bề ngoài tươi tắn. Có ông cụ đeo bình dưỡng khí mà vẫn áo quần thẳng nếp, nụ cười tươi trên môi. Có cô gái chân chống nạn mà trên người vẫn đầy trang sức và chiếc áo đầm thời trang. Người ngồi chờ, người đến đón ... ai cũng tươi vui. Và tôi ... cũng nguôi ngoai với những lời vừa nghe từ vị bác sĩ chuyên khoa.

Buổi tối, chúng tôi có bữa ăn chung gia đình mừng sinh nhật cô em gái. Cả nhà ai cũng sững sốt, chỉ trong vòng 5 ngày mọi thứ đảo lộn. Quá bất ngờ! Tôi chưa hề nghĩ một ngày phải từ bỏ công việc để nghỉ hưu sớm; vậy mà bây giờ tôi lan man suy tính.

Suy nghĩ về căn bệnh mà mình phải sống chung đến suốt đời, tôi nghĩ đây là một hạn chế, một thiệt thòi mà tôi phải gánh chịu một mình. Tuy không đưa đến mất mạng nhưng cũng khiến tôi mất thăng bằng trong đời sống hàng ngày.

Tôi vốn là người yêu văn chương, thích nhất là đọc sách. Bên cạnh đó là tập tành viết những câu chuyện vụn vặt vui buồn trong đời sống của mình và của bạn bè, đưa ra những thông điệp để cùng nhau học hỏi. Với tôi, viết cũng là một cách chia sẽ buồn vui, kinh nghiệm. Có nhiều chuyện tôi không bày tỏ được nhưng viết xuống thì dễ dàng hơn. Tôi giải toả căng thẳng của mình qua những dòng chữ.

Từ nay, việc đọc sách đã là khó khăn. Viết, càng khó hơn nữa vì đôi mắt mất thăng bằng. Cố gắng một chút cũng khiến nhức đầu. Thôi thì suy nghĩ tích cực một tí, không niềm vui này thì mình tìm niềm vui khác như là niềm vui với thiên nhiên, hoa lá cỏ cây.

Xứ tôi ở bốn mùa đều đẹp. Mùa Xuân hoa anh đào khỏe sắc, mùa hạ hoa Tử Vi bằng lăng từng chùm trắng, đỏ, hồng, tím... lao xao trong nắng hạ. Cuối mùa thu lá cây vàng rực những nẻo đường, đồi núi. Phong cảnh thật lãng mạn nên thơ. Mùa đông không nhiều lắm nhưng vẫn có hoa tuyết rơi rơi, bám lên những cây thông xanh sừng sững với những dây đèn lấp lánh đủ màu báo hiệu mùa Lễ Giáng Sinh An lành.

Bao nhiêu năm trôi qua, bao nhiêu mùa hoa mùa lá... Vậy mà năm nào tôi cũng thấy cảnh vật nơi đây đẹp lạ lùng. Nhiều khi ngắm cảnh đẹp, tôi thầm tội nghiệp cho những ai không may bị mất ánh sáng của đôi mắt.

Thôi thì ... nếu mình không thay đổi được hoàn cảnh thì hãy tự thay đổi suy nghĩ của mình. Và hãy tin vào những kỳ tích của cuộc sống. Tôi nhất định không buồn, không gục ngã. Đôi mắt ba má ban tặng tôi đã chăm sóc đàng hoàng. Biết nghề nghiệp của mình phải dùng mắt tỉ mỉ hàng ngày tôi thường tìm hiểu ăn uống những trái cây để bồi dưỡng cho mắt, hạn chế chất ngọt; sống vui vẽ yêu đời, nhẹ nhàng thoải mái ... chờ ngày nghỉ hưu! Tất cả những gì tôi trải qua cho dù đưa đến kết quả ngày nay tôi đều không hối hận. Vì tôi đã tận tâm tận sức.

Tôi cũng biết Trời Phật đã cho tôi quá nhiều. Một chút hạn chế này ở tuổi trên 60 cũng nên vui vẽ mà sống chung với nó. Một ngày thức dậy vui hay buồn là do mình chọn lựa. Tập thích nghi với nó, vì nếu không mình chẳng thể thay đổi cho khá hơn được.

Cám ơn cái ngày 15 tháng bảy năm 2020; từ 9 giờ sáng đến 3 giờ chiều; trải qua biết bao xét nghiệm rồi nhận cái kết quả ... có thể nói là kinh hoàng nhưng tôi vẫn bình tỉnh, rồi ... tịnh tâm vui lòng chấp nhận.

Ngay cả khi viết những điều này ra với tôi đã là một cố gắng. Dẫu biết cuộc đời mình có nhiều người thương yêu, quan tâm nhưng “nhân vô thập toàn”, do vậy chắc rằng cũng có nhiều kẻ không ưa mình.

Bạn bè, người quen biết tin này có thể quan tâm thăm hỏi, người không ưa có thể xì xào bàn tán, đáng đời! Tuy nhiên, tôi không sống vì cái nhìn của người khác. Xấu hay tốt, vui hay buồn tôi đều muốn được chia. Và xin khẳng định, với một con mắt nhìn đời hơi méo mó ... nếu tôi biết cách sống và biết xử sự vẫn hơn những người có cả đôi mắt, đủ thị lực mà ... tâm hồn què quặt.

Tôi muốn chỉ một lần này nói đến chuyện “đôi mắt” để bạn bè người quen chú ý: Nên đến bác sĩ ngay khi cảm thấy tầm nhìn của mình không bình thường. Và xin chúc mừng những anh chị em 60+ vẫn còn đôi mắt tinh anh, đôi mắt cận, đôi mắt lão...liếc ngang liếc dọc không méo mó hay mờ ảo như tôi.

Ngày hôm qua, cảm động khi nghe được một câu rất sến súa: “Anh sẽ đi cùng em, lúc còn thanh xuân, người ta nói phụ nữ cần một bờ vai. Em yên tâm đi anh nói thiệt, anh là bờ vai, là cánh tay phải và cũng là con mắt bên phải của em cho đến hết đời.”

Tôi nhìn anh, ánh nhìn méo mó. Nếu “ánh mắt là cửa sổ của tâm hồn” thì ... “méo đi một mắt, nửa hồn thương đau”. Chợt nhớ những câu thơ của Bùi Giáng:

Còn hai con mắt, khóc người một con
Còn hai con mắt, một con khóc người
Con mắt còn lại, nhìn đời là không
Nhìn em hư vô nhìn em bóng nắng
Con mắt còn lại nhẹ nhàng từ tâm
Nhìn em ra đi lòng em xa vắng
Con mắt còn lại là đêm tối tăm
Con mắt còn lại là đêm nồng nàn.
(Bùi Giáng)

Và...
Tôi cảm thấy vui với “con mắt còn lại, nhẹ nhàng từ tâm”

Nguyễn Diệu Anh Trinh